İTÜNOVA’nın patent ve ticarileştirme süreçlerine katkısı meyvelerini veriyor. Öğretim üyelerimizden Prof. Dr. Oğuzhan Külekçi’nin triadik patentinin ticarileştirme başarısı üzerine kısa bir söyleşi yaptık.

Kendinizi tanıtır mısınız?

Bilişim Enstitüsü Bilgisayar Bilimleri Anabilim Dalında öğretim üyesiyim. Temel çalışma alanım hesaplama kuramı ve algoritma mühendisliği olup, hızlı sonuç veren ve az kaynak tüketen algoritma tasarımı ve gerçeklemeleri üzerine yoğunlaşmaktayım. 

Gerçekleştirdiğiniz Ar-Ge çalışmalarından bahseder misiniz? 

Dizgi eşleştirme, kodlama teorisi, veri sıkıştırma, metin algoritmaları ve bunların uygulamaları üzerine yürütücülüğünü yaptığım dış kaynaklı araştırma projelerinin yanı sıra üniversite-sanayi işbirliği çerçevesinde danışman olarak görev aldığım endüstri projeleri de mevcuttur. Bu projelerle indeksleme, arama, sıkıştırma alanlarındaki veri yönetimi ve işlemesi problemlerine yönelik özgün algoritmaların tasarım ve gerçeklemeleri üzerinde çaba sarf etmekteyim. 

İTÜNOVA TTO ile ticarileştirdiğiniz buluşun detaylarını anlatır mısınız?

İlgili buluş, yeni bir tür veri gösterimi metodu tanımlamaktadır. Tarif edilen kodlamaya tabi tutulan veri iki bölüme ayrılmakta olup, bu iki kısımdan birinin yokluğunda diğerini çözümlemek çok yüksek hesaplama gücü gerektirmektedir. Bu nedenle, buluşun tanımladığı kodlama sonucunda oluşan iki bölümden sadece birinin şifrelenmesiyle tüm verinin güvenliği sağlanabilmektedir. Bu yaklaşımla % 75 ile % 90 arasında daha az şifreleme operasyonu yapılarak veri güvenliği tesis edilebilmektedir. Bunun yanı sıra, şifrelenmiş veriler üzerinde etkin arama yapılabilmesi de buluşa konu kodlamanın desteklediği önemli bir özelliktir. Hem daha az kaynak tüketimiyle veri güvenliğinin sağlanması, hem de bu tip veri üzerinde arama işlemlerini desteklemesi sebebiyle özellikle büyük verilerin güvenli depolanması ve güvenliği sağlanmış veriler üzerinde işlem yapılabilmesi açısından avantajlar sunmaktadır. Video/ses gibi yüksek hacimli çoklu-ortam verilerinin hızlı şifrelenmesi, bulut ortamında verilerin güvenli ve aranabilir şekilde depolanması, donanımsal güvenlik modüllerinin (hardware security modules) daha etkin kullanılması gibi alanlarda uygulamalar ilk akla gelen endüstriyel kullanımlar olarak ifade edilebilir. Kısıtlı hafızaya sahip ve düşük işlemci gücü olan ortamlarda güvenli veri işleme de bu kapsamda değerlendirilebilir. 

Ticarileştirme sürecinizden bahseder misiniz?

Patentin tescil edilmesinin ardından, olası uygulamaların endüstriye iletimi akademik gösterimden daha farklı bir yaklaşım gerektirmektedir. Sanayideki olası projelerin kurgulanarak ekosistem içerisindeki firmalarla tartışılması, patentin bir ihtiyacı karşılayacağı noktaların ortaya çıkması açısından çok önemlidir. Bu tip fikir alışverişi için yeni kanalların gerekliliği hissedilmiş olmakla beraber, İTÜ ekosisteminin endüstriyle iç içe olması bizim lisanslama sürecimizde etkin bir rol oynamıştır. Olası işbirliklerinin ortaya çıkmasının ardından TÜBİTAK’ın sağlamış olduğu patent lisanslama desteği de son derece etkin bir katalizör olarak katkı sağlamıştır. 

Bu süreçte İTÜNOVA ne gibi katkılar sağlamıştır?

Patentin başvurusundan tescil edilmesine, tescilinden lisanslama sürecine kadar tüm aşamalar İTÜNOVA’nın sevk ve idaresiyle gerçekleştirilmiştir. Oldukça hassas ve karmaşık olan uzun uluslararası işlemler İTÜNOVA’nın tecrübeli, özverili, güven veren personelinin takım çalışmasıyla başarılabilmiş olup bu takımın desteği olmadan bu tip bir çalışmanın başından sonuna kadar tamamlanmasının mümkün olmadığı kanaatindeyim. Bu vesileyle tekrar tüm arkadaşlarıma teşekkür eder, saygılarımı sunarım.