Enstitümüz öğretim üyelerinden Doç. Dr. Murat Okatan’ın “Fast computation of the statistical significance test for spatio-temporal receptive field estimates obtained using spike-triggered averaging of binary pseudo-random sequences” başlıklı çalışması, daha önce geliştirilmiş bir istatistiksel testin hesaplama süresini çarpıcı biçimde kısaltan yeni bir yaklaşım sunmaktadır.

Söz konusu test, sinir hücrelerinin uyarıcılara verdikleri yanıtlarla bu uyarıcılar arasındaki ilişkinin istatistiksel olarak anlamlı olup olmadığını belirlemeyi amaçlamaktadır. Mevcut yöntemlerle, bazı sinir hücreleri için bu testin tamamlanmasının yüzlerce yıl sürebileceği öngörülüyordu. Dr. Okatan’ın geliştirdiği yeni yöntem ise, testin doğruluğundan ödün vermeksizin bu süreyi yarım saniyenin altına indirmeyi başardı. Benzetim verilerinde yapılan analizlerde, evrenin yaşının altıncı kuvveti kadar uzun süreceği hesaplanan işlemler, yalnızca 10 milisaniyede tamamlandı.

Bu çarpıcı gelişmenin, özellikle görme sisteminde görev alan nöronlar başta olmak üzere, sinir hücrelerinin uzay-zamansal uyaranlara verdikleri yanıtların daha ayrıntılı biçimde incelenmesine ve sinirsel bağlantısallığın genetik temellerine yönelik araştırmalara önemli katkılar sağlayabileceği düşünülmektedir.

Söz konusu çalışma, Enstitümüz Bilişim Uygulamaları Doktora Programı kapsamında sunulan Hesaplamalı Sinir Bilimi (BLU621E) dersi çerçevesinde verilen bir ödevden yola çıkarak geliştirilmiştir. Türkiye’de içeriği itibarıyla tek olan bu ders, sinir sisteminin tekil nöronlar ve işlevsel ağlar düzeyinde nasıl çalıştığını, gerçek sinirsel veriler üzerinden istatistiksel yöntemlerle incelemeyi amaçlamaktadır. Her dönem açılan ders, ilgili alanlara ilgi duyan yüksek lisans ve doktora öğrencilerine açıktır; ayrıca lisans öğrencileri de dinleyici olarak katılabilmektedir. Dersin lisans düzeyinde seçmeli olarak sunulması yönündeki çalışmalar da devam etmektedir.